Giữa nhịp sống hiện đại, khi mọi thứ có thể đơn giản hoá, vẫn có những nghi lễ truyền thống được gìn giữ trọn vẹn như một cách tôn vinh giá trị văn hoá Việt.
Lễ dạm ngõ chính là một trong số đó buổi gặp gỡ đầu tiên của hai gia đình, mở ra hành trình chính thức cho đôi trẻ nên duyên. Và trong nghi lễ ấy, mâm tráp dạm ngõ trở thành biểu tượng không thể thiếu và cũng là một lời chào trang trọng, tinh tế và đậm tình nghĩa đối với gia đình hai bên.
Mâm tráp lời chào đầu tiên giữa hai gia đình
Nguồn gốc của lễ dạm ngõ bắt đầu từ phong tục nói chuyện trầu cau, xưa khi nhà trai mang lễ vật đơn sơ đến thưa chuyện, xin phép cho đôi trẻ tìm hiểu và tiến tới hôn nhân. Theo thời gian, phong tục ấy được nâng lên thành nghi lễ trang trọng hơn, nhưng mâm tráp vẫn giữ vai trò là lời chào đầu tiên mà nhà trai gửi đến nhà gái.
Không chỉ là hình thức, mâm tráp còn chứa đựng tấm lòng, sự thành ý và lời chúc phúc cho cuộc sống sau này của đôi trẻ. Mỗi món lễ đều mang ý nghĩa riêng, hòa quyện trong một tổng thể trọn vẹn về văn hoá và tinh thần.
Mỗi lễ vật một tầng ý nghĩa
Một mâm tráp dạm ngõ truyền thống thường có trầu cau, trà, rượu, bánh và hoa quả…
-
Trầu cau tượng trưng cho tình duyên gắn bó, thuỷ chung son sắt “miếng trầu là đầu câu chuyện”.
-
Trà và rượu thể hiện sự trân trọng, là cầu nối để hai bên “chén rượu mời nhau” và chính thức kết thân.
-
Bánh, trái cây mang ý nghĩa cầu mong phúc lộc, sung túc và trọn vẹn.
Ngày nay, tuỳ theo vùng miền và gu thẩm mỹ, mâm tráp được thiết kế đa dạng hơn từ tone đỏ truyền thống tượng trưng cho hỷ sự, đến tone pastel, trắng hoặc hồng nhẹ mang hơi thở hiện đại. Dù thay đổi về hình thức, ý nghĩa sâu xa vẫn không hề đổi thay đó là tấm lòng của con người Việt khi bắt đầu một mối duyên lành.
Giá trị văn hoá trong nghi lễ dạm ngõ
Dạm ngõ không chỉ là bước khởi đầu của hôn nhân, mà còn là nghi thức giao duyên giữa hai gia đình.
Thông qua mâm tráp, nhà trai thể hiện sự chu đáo và tôn trọng nhà gái đón nhận bằng niềm vui và thiện ý tạo nên không khí ấm áp, gần gũi mà trang trọng.
Chính vì vậy, dù thời gian trôi đi, lễ dạm ngõ vẫn giữ vị trí đặc biệt trong văn hoá cưới hỏi Việt Nam như một sợi dây kết nối quá khứ và hiện tại, giữa nếp xưa và phong cách sống hôm nay.
